Failed shingle roof due to lack of ventilation

Odkształcone gonty: Dlaczego mój nowy dach z gontów się pomarszczył?

Utrzymanie dachu w dobrym stanie jest kluczowym zadaniem. Odkształcone lub wypaczone gonty  mogą szybko doprowadzić do przeciekania dachu, powodując uszkodzenia ścian i stwarzając potrzebę dokonania remontu. W przypadku wystąpienia takiej sytuacji Twój dach musi zostać szybko naprawiony, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom.

Odkształcone gonty - o co tak naprawdę chodzi?

Na niektórych dachach pokrytych gontami bitumicznymi mogą pojawić się wygięcia całych poszczególnych warstw pokrycia. Faktem jest, że te wypaczenia nie oznaczają, że gonty uległy uszkodzeniu. 

WAŻNE! 
W żadnych testach nie stwierdzono, żeby gonty miały predyspozycje do wyginania się bez użycia zewnętrznego czynnika. Wygięcia pojawiają się w wyniku odkształcenia gontów pod wpływem ruchu poszycia dachowego, na którym zostały zastosowane.

Curved board and horizontal buckling on roof
Buckled shingles and underlayment
Buckled shingles

Poszycia dachowe, na których dochodzi do wypaczenia gontów, są zwykle wykonane z drewna/drewnianych desek. Drewniane deski lub płyty OSB kurczą się lub pęcznieją w zależności od zawartej w nich wilgoci. Deski składające się na podkład, mimo że są bezpiecznie przybite do krokwi dachowych, mogą się kurczyć lub pęcznieć w różnym tempie. Gonty przybijane do tych drewnianych podkładów są zwykle utrzymywane w miejscu za pomocą dwóch rzędów gwoździ dachowych, przy czym każdy rząd jest często mocowany do dwóch oddzielnych desek. Ta sytuacja pojawia się najczęściej, gdy szerokość deski przekracza szerokość widocznej części paska gontu, np. deski o szerokości 20 cm a odsłonięta część gontu ma zazwyczaj 14,3 cm. Zróżnicowane kurczenie się/pęcznienie sąsiadujących z sobą desek drewnianych, może zatem skutkować wypaczeniem się leżących na nich gontów. Zasadę tą łatwo zobrazować sobie na innym przykładzie. Wystarczy położyć papier na stole i jednocześnie przesunąć lewą i prawą stronę o 2 mm do środka. Papier się zwija i to samo może się zdarzyć w przypadku gontów na dachu z desek.

 

Wooden board deck

Z tego powodu nie zaleca się montażu gontów na świeżych (nieodpowiednio dosuszonych) deskach drewnianych. Cała tarcica musi być odpowiednio kondycjonowana, aby miała odpowiednią wilgotność. Pamiętaj też, że szerokość desek zawsze musi być mniejsza niż 15 cm!

Pionowe zmarszczki/wygięcia mogą wystąpić na dachu z gontów, jeśli poszycie jest wykonane z płyt OSB bez odpowiedniego odstępu między poszczególnymi elementami. Minimalna odległość dylatacji między płytami OSB wynosi > 3 mm.

Zmarszczki pionowe

Vertical wrinkles on shingle roof

Skurcz desek

Buckled shingles

Nieprawidłowe odstępny pomiędzy płytami OSB

Incorrect spacing between OSB boards on roof deck

Co powoduje wypaczanie się gontów dachowych?

  • W czasie jesiennych czy zimowych dni, w których wilgotność powietrza jest większa, wysłużony dach lub jego otwarte części są narażone na działanie opadów i towarzyszącym im wilgoci i mogą ją pochłaniać. Im bardziej wilgotna deska tym większa możliwość jej deformacji.
  • Podczas montażu nowego pokrycia dachu wilgoć może zostać uwięziona pomiędzy elementami pokrycia. Jeśli zostanie wchłonięta przez poszycie (deskę/płytę OSB) może spowodować jego marszczenie.
  • Prace remontowe związane z przekształceniem poddasza w powierzchnię mieszkalną, takie jak tynkowanie czy układanie płyt kartonowo-gipsowych, są bardzo często związane z dużą wilgotnością. Przy braku odpowiedniej wentylacji wilgoć ta może zostać wchłonięta przez deski/płyty OSB i powodować ich odkształcenia.
  • Dążenie do szczelnej izolacji domów w celu zmniejszania kosztów ogrzewania, niestety często odbywa się kosztem odpowiedniej wentylacji. Zapoznaj się z indywidualnymi zaleceniami producenta dotyczącymi dodatkowych wymagań dotyczących wentylacji i zawsze sprawdzaj lokalne przepisy budowlane.
  • Deski/płyty OSB które nie zostały zainstalowane z minimum 3 mm odstępami pomiędzy nimi mogą powodować wypaczenia podczas normalnego dla tego materiału kurczenia się i rozszerzania.
  • Niewłaściwa instalacja: błędy wykonane w trakcie instalacji, niezgodne z rekomendacją producenta.

   Na zdjęciu: Dach pokryty gontami bez wentylacji

Failed shingle roof due to lack of ventilation

Jak rozwiązać kwestię odkształconych gontów?

  • Pozbądź się wilgoci ze swojego dachu. Gdy dach osiągnie odpowiednio niską wilgotność, powinien być wrócić do pierwotnej płaskiej wesji a problem wypaczenia desek nie powinien powracać.
  • Usuń uszkodzone gonty. Jeśli podkład jest pomarszczony, usuń fałdy przycinając je i ponownie przybijając. W razie potrzeby użyj kleju Shingle Stick.
  • Upewnij się, że poddasze jest odpowiednio wentylowane. W przypadku standardowego dachu o nachyleniu do 40 stopni minimalne wymagania wynoszą 1 m² powierzchni otworów wentylacyjnych na 300 m² powierzchni ocieplonego dachu, zawsze równo podzielone między okap (wlot powietrza) i kalenicę (wylot powietrza).

>>> WSKAZÓWKI NA BLOGU: Wszystko, co musisz wiedzieć o wentylacji dachu i poddasza

Armourvent Multi ventilation on roof

Postępuj zgodnie z naszymi instrukcjami aplikacji, aby upewnić się, że Twój dach jest zainstalowany idealnie!

 

Jak można zapobiec wypaczeniu gontów?

  • Używaj wyłącznie drewna o odpowiedniej wilgotności czyli odpowiednio przygotowanych desek na poszycie dachu.
  • Nie wystawiaj drewnianych materiałów na działanie wody ani przed ani po ułożeniu na dachu.
  • Pokryj drewniane elementy podkładem IKO Armourbase a następnie nałóż gonty.
  • Zapewnij odpowiednią wentylację. Odpowiednia ilość wentylacji jest rekomendowana przez producenta poszycia.
  • Nakładaj gonty IKO zgodnie z instrukcjami producenta .

Naturlaną reakcją drewna na wodę  jest jego pęcznienie. Rozszerzanie drewna może powodować wzrost wilgotności. Tendencja do tego rozszerzania spowoduje wypaczenie gontów na dachu. Jeśli to możliwe, pozwól materiałowi zaaklimatyzować się do warunków, w których będą instalowane.

>>> WSKAZÓWKI NA BLOGU: Podkład: kluczowy element wyposażenia każdego dachu

Buckled roof shingles

Kilka dodatkowych wskazówek:

  • Najlepszy efekt można uzyskać przy użyciu  płyt OSB  z łączeniem na pióro i wpust. Ich budowa zapewnia niezbędną przestrzeń 3 mm, która znajduje się w łączeniu pióra i wpustu (tzw. zamku).
  • każdorazowo lepiej jest pokryć starą warstwę desek  nową cieńką warstwą płyt OSB.
  • Zawsze używaj odpowiedniego mocowania do odeskowania (desek, płyt OSB) : użyj odpowiedniej długości gwoździ, najlepiej karbowanych na całej długości.
  • Najlepszym wyborem do mocowania gontów gwoździe IKO lub gwoździe w rolce przeznaczone do gwoździarki.
  • Najszybszą metodą naprawienia błędu polegającym na braku wentylacji jest zamontowanie wentylacji kalenicowej Armourvent Multi

Na zdjęciu: połączenie pióro-wpust (po lewej) - połączenie na zakładkę (po prawej)

Tongue and groove and shiplap

Jeśli zastosujesz się do naszych wskazówek montażowych i unikniesz wspomnianych wyżej błędów, Twój dach wykonany z gontów nie ucierpi z powodu odkształceń. Powodzenia!